۸۱۵ مهارت زندگی

«مقایسه نزولی»

در مقایسه صعودی که سطح رضایت مندی افراد را پایین می آورد، مقایسه نزولی یعنی مقایسه زندگی خود با افرادی که در سطح پایین تری از ما هستند، موجب افزایش سطح رضایت مندی از زندگی می شود.

مقایسه نزولی نقاط مثبت و امیدوار کننده زندگی ما را که در زیر سایه سیاه مقایسه صعودی پنهان شده است، هویدا می کند. نعمت ها و داشته هایی را که از مدت ها از نظر ما پنهان بوده را در برابر ما می گذارد و همین موجب آرامش بیشتر می شود. رسول خدا (ص) می فرماید:« هرگاه کسی خواست قدر نعمت های خدا را بداند باید به کسی نگاه کند که پایین تر از اوست و به کسی که بالاتر از اوست نگاه نکند.

مقایسه نزولی موجب قدر شناسی است و قدر شناسی آرامش می دهد.

پیامد های مقایسه نزولی:

1-سپاس گزاری:

شکر خود نعمت است. تنها کسی می تواند شاکر باشد که دید واقع بینانه به زندگی داشته باشد. شاکر بودن، انسان را از تشویش ها و نا آرامی نسبت به اندیشه ها رها می کند. اما چگونه می توانیم شکر گذار باشیم؟ حضرت علی

(ع) پاسخ می دهد: « به زندگی کسانی که نعمت بیشتر از آنها داری زیاد توجه کن چرا که این کار از دروازه های شکر است.»

2-افزونی نعمت:

قرآن کریم راه زیاد شدن نعمت ها را در شکر گزاری می داند. بنابراین مقایسه نزولی موجب شکر گزاری می شود و شکر گزاری، بهرمندی بیشتر از نعمت ها را در پی دارد. از این رو علی (ع) فرمودند:« به کسی که پایین تر از توست نگاه کن تا سپاسگزار نعمت های خدا و شایسته نعمت های خدا باشی.»

طبیعی است که بهرمندی بیشتر از نعمت، سطح رضایت از زندگی را افزایش می دهد.

3-افزایش آستانه بردباری

بی تابی و ناشکیبایی بسیاری از افراد را آزرده ساخته و عرصه زندگی را بر ایشان تنگ می کند. در بحث قبل اشاره کردیم که مقایسه صعودی موجب بی تابی می شود. و اکنون می گوییم مقاسه نزولی تحمل و بردباری را

افزایش می دهد.

پیامبر (ص) می فرماید:« کسی که در امور مالی خود به پاین تر از خود نگاه می کند و خدا را بخاطره نعمت ها ستایش می کند سپاسگزار و بردبار خواهد بود.»

4- قناعت کردن

قناعت نعمتی است که به وسیله آن فرد از سخت ترین شرایط بهترین لذت ها را می برد. قناعت احساس نا خرسندی از زندگی را از بین می برد، برای توسعه معقول و مشروع زندگی تلاش و فعالیت لازم است ولی این با قناعت منافاتی  ندارد. مهم این است که تلاش برای زندگی همراه با ناخرسندی و نارضایتی از وضع موجود نباشد.

امام صادق (ع) یکی از نتایج مقایسه نزولی را قناعت کردن شمرده است:«مقایسه نزولی تو را نسبت به آنچه برایت مقدور شده قانع تر ساخته و تو را شایسته افزونی نعمت الهی می کند.»

جمع بندی: تفاوت در سطح زندگی انسان غیر قابل انکار است. اما اگر انسان خود را با زندگی های بهتر از خود مقایسه کند دچار تلخ کامی، ناامیدی و ناکامی می شود. ولی در مقابل آن، مقایسه نزولی احساس خوشایندی را به ارمغان می آورد و به انسان آسودگی خاطر می بخشد.