۸۲۵ زبان بدن

زبان بدن و راهنمای تعبیر حرکات بدن

   مى گویند، شنیده ایم و قبول داریم، که «آدم به روى باز، جایى مى رود، نه به در باز»

   اگر مهمان خانه اى شویم که صاحب آن با هزار و یک مدل تعارف (آفتاب از کدام طرف درآمده، راه گم کردى و...) بگوید که از حضور ما در آنجا خوشحال است، ولى حرکات چهره و دست و پایش حرفى دیگر بزند، هرگز راضى نخواهیم بود. بسیارى از مردم از تأثیر ارتباط غیر کلامى در روابط اجتماعى خود غافل هستند و تصور مى کنند تنها با استفاده از کلمات و جملات زیبا، مؤدبانه و دوستانه مى توانند حقیقت درون خود را پنهان کنند. حال آنکه بیش از ۵۰درصد از آنچه در درون من و شما مى گذرد را مى توان از طریق ارتباطات غیر کلامى کشف کرد. برای همین گفته می‌شود که نامه ناقص‌تر از تلفن (چون لحن و آهنگ صدا معلوم نیست) و تلفن ناقص‌تر از گفتگوی رودررو عمل می‌کنند. برای همین بر اساس یک تحقیق آماری نوشتن 7% ، تلفن 40% و صحبت رودررو بیش از 50 درصد از منظور را منتقل می‌کنند.

زبان بین المللى یا ملى و قومى؟!
از سالها قبل تأثیر «زبان بدن» و تغییرات چهره در ارتباط بین انسانها مشخص شده است، اما سؤالى که همیشه مطرح مى شود، این است که:
«آیا این زبان بین المللى است یا فرهنگها و آداب و سنن اجتماعى آن را تعیین مى کند؟»
اما در تحقیقاتى که انجام شده است، دریافته اند که بسیارى از حرکات بدن و اندامهاى ما (درست مانند حیوانات) معنا و مفهومى خاص را بیان مى کند که شمار زیادى از آنها احساس مشابه در مردمى از ملل مختلف ایجاد مى کند و از میان تمام اجزاى این زبان، حرکات و تغییرات چهره مفهومى کلى تر و به عبارتى بین المللى تر دارد و مى توان غم، شادى، اضطراب، نگرانى، تردید و... را در چهره یک فرد به دور از فرهنگ، زبان و... خاص تشخیص داد.

 ارتباط چشمى:
    پذیرش یا عدم پذیرش سایرین معمولاً از طریق ارتباط و تماس چشمى حاصل مى شود، یک معلم یا سخنران معمولاً به کسى توجه دارد که در حین صحبت او نگاهش به جاى دیگر نباشد. براى شروع هر نوع بحث، مذاکره و صحبت از چشم هایمان کمک مى گیریم و به جرأت مى توان گفت ارتباط بین دو فرد بدون ارتباط چشمى، فضا را سرد و بى روح مى کند و حتى اگر سراپا گوش باشیم، چون چشم را به کار نگرفته ایم، گوینده را ناراحت و رنجیده خاطر مى کنیم، درست مانند آقایى که در هنگام صحبت گرم و سراسر هیجان همسرش سراپا گوش است، اما چشم خود را مشغول مطالعه روزنامه کرده است! و باید منتظر عواقب این حرکت باشد!
- نگاه کردن به گوینده: علاقه مندى به صحبتهاى او را نشان مى دهد.
- چشمهاى خندان! = احساس آرامش در شنونده.
- خیره و بدون حرکت نگاه کردن = حضور جسم بدون حضور روح در مکان، حواس پرتى.
- نگاه به روبرو، آسایش و آرامش زیاد از حضور در آن فضا.

 حرکات دستها:
   پس از چشم، دست ما در ایجاد ارتباط نقش مهمى دارند. ارتباطى تنگاتنگ بین مغز و دست (اندیشه و کردار) وجود دارد. تحقیقات نشان مى دهد همه ما در هنگام حرف زدن از دستهایمان کمک مى گیریم و نمى توان کسى را پیدا کرد که بیش از ۱۵ ثانیه در حین صحبت کردن، به انگشتان و کف دست استراحت دهد.

- اگر شخصى در حین صحبت با شما انگشت شست را در میان سایر انگشتان پنهان کرد، از موضوعى نگران است یا در واقع سعى دارد خود را پنهان کند.
- دیدن دست باز شخصى که صحبت مى کند، ۲ برابر حس اعتماد، دوستى و مهربانى و خیرخواهى را در مقایسه با دیدن پشت دست ایجاد مى کند.
- نشان دادن روى دست در حین صحبت، به معناى تردید در صحبت و یا پنهان کردن مطلبى است و معمولاً چنین شخصى، شریک تجارى خوبى نیست.
- و کسى که دست باز خود را به طرف جلو حرکت مى دهد و سخن مى گوید، مى خواهد خود را از شر موضوعى خلاص کند.
- فشار دادن کف دستها به هم و قفل کردن انگشتان روى هم یک نوع حالت تدافعى است.
- اما نگاه داشتن دستها روى هم به شکل هرم نشانه آمادگى براى موافقت است.
- مالیدن دستها به هم مى تواند معانى مختلفى داشته باشد، از جمله آنکه با گوینده به اشتراک و اتفاق نظر رسیده ایم.
 

 دهان:
 فشار دادن لبها به یکدیگر به معناى عدم موافقت و نشانى از بى علاقگى شخص به صحبت کردن است.
- گاز گرفتن لبها: عدم اعتماد به نفس، دستپاچگى و خجالت.
 

 تماس دست با سایر نقاط بدن و یا اشیاء:
- دست به سینه بودن: احتیاط، هوشیارى، نوعى حالت تدافعى و شاید هم فرار از سرما.
- چانه را روى کف دست گذاشتن: عدم قبول شخص مقابل.
- به آرامى برداشتن عینک از چشم و با دقت پاک کردن آن: شخص مى خواهد پیش از موافقت یا مخالفت با گوینده کمى فکر کند.
- بازى کردن با برآمدگى بینى، توجه و فکر عمیق.
- لمس یا مالش بینى: نشانه اى از شک و در مجموع نوعى واکنش منفى.
- مالیدن اطراف چشم: ارزیابى یک پاسخ.
- جمع کردن شانه ها: فرو نشاندن یک خشم درونى.
- با نوک انگشتان به جایى کوبیدن و صدا درآوردن: پریشانى، خستگى و نوعى نگرانى.
- مالیدن یقه لباس یا گردنبند و بازى کردن با آن: نوعى نا امنى.
- مالیدن و لمس کردن پشت گردن: قرارگرفتن در شرایطى ناخوشایند.
- نگاه داشتن سر با گرفتن بینى بین انگشت نشانه و شست: خستگى.
- کشیدن نرمه گوش با انگشت شست و سبابه: ادامه تمرکز بر روى مطلب مورد نظر.
...
خلاصه اینکه معنى و مفهوم و پیام حرکات بدن، دنیایى است که بهتر است کمى به آن دقیق تر باشیم و بدانیم که براى مثال لبخند زدن بسیار خوب است. اما «لبخندى بزرگ که دهان را تا پهلوى صورت باز مى کند و مدتى طول مى کشد تا عضلات چهره به حالت اولیه خود بازگردند و دهان بسته شود، لبخندى غیر واقعى و تصنعى معنا مى دهد!»